Na de scheldpartij in het Witte Huis: een pleidooi voor zachtheid
Nadat de Amerikaanse president Donald Trump in de Oval Office zijn Oekraïense ambtgenoot Volodymyr Zelensky heeft gekleineerd, moeten we de leiders vieren die groot worden door anderen groter te maken.
Beeldt u het zich even in. We begroeten de ober niet langer als die aan onze tafel komt. We roepen hem gewoon onze bestelling toe zonder hem aan te kijken.
We stellen de leerkrachten van onze kinderen geen vragen meer om te begrijpen wat misloopt. We leggen hen simpelweg onze eisen op.
We bedanken de medewerkster van de klantendienst niet na het telefoongesprek waarin ze ons verder hielp. We verbreken de verbinding terwijl ze nog midden in haar laatste zin zit.
Veel van onze respectvolle regels en gebruiken, die onze gemeenschap maken tot wat ze is, zijn ongeschreven. We pikken ze op van onze ouders, horen anderen ze toepassen, en worden erop aangesproken als we ertegen zondigen.
Die ongeschreven afspraken zijn er niet toevallig gekomen. We hebben er lang over gedaan om ze te perfectioneren, zodat onze samenleving goed blijft samenleven. En de afgelopen twee decennia was er gelukkig ook een inhaalbeweging voor de leden van onze groep die het kwetsbaarst zijn of het meest afwijken van wat eeuwenlang de norm is geweest.
Er gaat een immense kracht uit van een leider die toont dat je niet op elk moment strijdklaar moet zijn.
Ooit was er een tijd waarin het nuttig was voor ons collectief om de objectief sterksten het voortouw te laten nemen en het niet vreemd was om de outsiders en tragere leerlingen uit de groep te duwen. Een tijd waarin de samenleving die niet door de alfa werd aangestuurd, bedreigd was. Een tijd waarin bij elk moment van twijfel werd geschreeuwd, gedreigd en gevochten. Maar die tijd zou nu toch al enkele eeuwen achter ons moeten liggen.
Vandaag mogen we meer verwachten van onze leiders en rolmodellen. We mogen opkijken naar mensen zoals de Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsstrijder Nelson Mandela, de voormalige Finse premier Sanna Marin en de Zuid-Afrikaanse mensenrechtenactivist Desmond Tutu. Naar diegenen die hun positie hadden kunnen misbruiken om te kleineren en te kwetsen, maar ervoor kozen te luisteren en te omarmen.
Er gaat een immense kracht uit van een leider die zijn kwetsbaarheid durft te tonen en die laat zien dat je niet op elk moment strijdklaar moet zijn. Zo'n leider is als een wolf die de groep laat vertragen om ervoor te zorgen dat iedereen mee is. En die zo een ijzersterk signaal geeft aan de anderen dat we gezamenlijk beter worden als we de diversiteit aan meningen en achtergronden toelaten.
Witte sokken in sandalen
De hele wereld heeft kunnen zien hoe de Amerikaanse president Donald Trump zijn Oekraïense evenknie Volodymyr Zelensky kleineerde en vernederde vanuit een positie van absolute overmacht. Hij had nochtans de keuze om te omarmen en het moeilijke gesprek te voeren in een ruimte zonder camera’s erbij. De macht die uit dwang voorkomt, is gedoemd om tijdelijk te zijn.
We zullen dit soort leiders vergeten en willen vergeten. Ja, ze zullen in onze geschiedenisboeken vermeld staan, maar dan naast witte sokken in sandalen of plateauschoenen. Heel even waren ze populair, maar nu zijn we het er allemaal over eens dat ze van zeer slechte smaak getuigen.
Nee, dit is geen pleidooi voor een weinig doortastend beleid als het op onze Europese veiligheid aankomt. We mogen niet naïef zijn. Het is wel een oproep voor medemenselijkheid bij zij die vooraan staan. Leiderschap zonder empathie is een lege huls.
Laat ons de kopmannen en -vrouwen vieren die gedijen door anderen groter te maken.
Pas als leiders begrijpen dat kracht niet komt uit hoe hard ze slaan, maar uit wie ze kiezen te betrekken, zullen we samen ons potentieel bereiken. Laat ons de kopmannen en -vrouwen vieren die gedijen door anderen groter te maken. Dat geldt voor de spelers op het wereldtoneel, maar ook voor wie het voorrecht heeft om keuzes te kunnen maken in ons kleine hoekje van de planeet.
Of je nu directeur bent van een cultureel centrum, een minister, een manager van een klein team of gewoon iemand die de ruimte heeft om er voor een ander te zijn: iedereen kan zijn of haar rol spelen. Want dát is het voorbeeld dat we willen stellen voor wie na ons zal komen. ‘Any man who must say 'I am the king', is no true king.’
Noot voor de redactie (niet voor publicatie)
Voor meer informatie kun je contact opnemen met:
Sven Haenen