Kom op tegen Kanker lanceert #RIProken-campagne met extra aandacht voor vapen
‘Jongeren hebben het recht om nicotinevrij op te groeien’
Brussel, 19 mei 2025 – De komende maanden zet Kom op tegen Kanker haar innovatieve aanpak van antirookcampagnes voor jongeren verder. #RIProken, een campagne die jongeren bewustmaakt van de gevaren van roken, breidt dit jaar uit met extra aandacht voor de e-sigaret. Dat is noodzakelijk omdat onderzoek aantoont dat één op vijf Vlaamse jongeren al geëxperimenteerd heeft met roken en maar liefst een kwart al eens aan de vape ging.
Vapen in opmars: een zorgwekkende trend
De uitbreiding komt er op een cruciaal moment, want vapen is aan een opmars bezig bij onze jongeren. Uit een grootschalige bevraging van Kom op tegen Kanker en onderzoeksbureau Indiville blijkt bovendien dat er ook een sterke samenhang bestaat met roken: 76% van de rokende jongeren vapet ook, en 52% van de vapende jongeren rookt.
‘De e-sigaret is geen onschuldig speeltje, maar een toegangspoort tot nicotineverslaving. Eén derde van de jongeren die vapen, geeft aan dat het moeilijk is om ermee te stoppen’, zegt David Vansteenbrugge, algemeen directeur bij Kom op tegen Kanker. ‘Als we jongeren écht willen beschermen, moeten we alle vormen van nicotinegebruik tegengaan’.
.jpg "©Nils Van Praet | V.l.n.r. Anke Berckmans (Campagneleider Kom op tegen Kanker), Caroline Gennez (Vlaams minister van Welzijn), Stefaan Vanderbist (Directeur Sint-Ursula Instituut Lier) en David Vansteenbrugge (Algemeen directeur Kom op tegen Kanker)")
Minister Gennez ondervindt zelf het effect van nicotineverslaving
Vandaag kwam Vlaams minister van Welzijn & Armoedebestrijding Caroline Gennez op het Sint-Ursula Instituut in Lier ontdekken hoe jongeren de stresstest van #RIProken doorstaan. #RIProken toert mee met Stressfactor, een project dat scholen de kans geeft om een festival te (leren) organiseren. Tijdens de #RIProken Stressattack, een interactief spel dat nicotineverslaving en de stress die daarbij komt kijken simuleert, ondervond de minister zélf aan den lijve hoe nicotine inwerkt op het brein en het lichaam. Aan de hand van een trilplaat bootst het spel het effect van trillende handen na dat optreedt wanneer een nieuwe dosis nicotine te lang uitblijft.
‘Als we tegen 2040 een nicotinevrije generatie willen in Vlaanderen, dan moeten we jongeren nu goed informeren, beschermen én betrekken’, zegt minister Gennez. ‘Dat vraagt om samenwerking tussen overheid en organisaties zoals Kom op tegen Kanker. Dankzij de extra subsidie van de Vlaamse overheid kunnen we extra inzetten op vapen en jongeren beter wapenen tegen een nicotineverslaving’.
In totaal zal #RIProken dit voorjaar op 20 Stressfactor-festivals aanwezig zijn om jongeren op een niet belerende manier te confronteren met de gevolgen van nicotineverslaving, dé gemeenschappelijke factor tussen roken en vapen.
Jongeren bereiken in hun leefwereld
De boodschap van Kom op tegen Kanker heeft impact omdat ze vertrekt vanuit de leefwereld van jongeren en gebracht wordt dóór jongeren. Ook dit jaar werkt de organisatie samen met populaire gamers, Tiktokkers en YouTubers om de boodschap geloofwaardig en herkenbaar te maken. Zo zullen bijvoorbeeld Elias Verwilt, Stien Edlund, Anneleen Debaveye en SUEB meewerken aan de campagne en de boodschap van #RIProken kracht bijzetten.
Elias Verwilt licht toe: 'Ik wil zoveel mogelijk volgers op TikTok en Instagram ervan overtuigen niet te roken of te drinken. Van hun ouders willen ze het vaak niet horen, van mij misschien wel? Als niet-roker en niet-drinker ben ik het levende bewijs dat je ook zonder alcohol of sigaretten van elke dag een feestje kunt maken’.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
#RIProken krijgt gehoor bij Vlaamse jongeren
Uit cijfers (schooljaar 2022-2023) van het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs (VAD) blijkt dat 4,9% van de jongeren tussen 12 en 18 jaar regelmatig rookt, met grote verschillen tussen onderwijsvormen. In het bso ligt dat cijfer nog steeds op 13,2%. Kom op tegen Kanker zet daarom hard in op tabakspreventie bij kwetsbare groepen en gebruikt gerichte kanalen om ook deze jongeren te bereiken. Dat de campagnes hun effect hebben, blijkt uit de evaluatie van de campagne van het jaar 2024:
- #RIProken is gekend bij 68% van de bevraagde jongeren (A-stroom en B-stroom en 2de graad middelbaar onderwijs). Kijken we enkel naar B-stroom/bso, dan is dat eveneens 68%.
- 59% van de respondenten die de acties gezien hebben, geven aan “een paar keer” tot “best veel” iets gezien te hebben van #RIProken op sociale media.
- 84% evalueert #RIProken als eerder goed tot heel goed. Specifiek in B-stroom/bso is dat 72%.
- 67% denkt dat de campagne roken minder cool maakt.
- 76% denkt dat de campagne ervoor zou kunnen zorgen dat jongeren niet met roken beginnen.
‘Wie nooit begint, hoeft het ook nooit af te leren’, besluit David Vansteenbrugge. ‘Daarom zetten we alles op alles om jongeren van de sigaret én van de e-sigaret te houden’.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met:
Sven Haenen
Noot voor de redactie (niet voor publicatie)
Over Kom op tegen Kanker
Kom op tegen Kanker is een niet-gouvernementele organisatie die opkomt voor het recht van patiënten op de beste behandeling en zorg, en het recht van mensen op een gezonde leefomgeving. Het doet dat door zorgprojecten op te zetten of financieel te ondersteunen, steun aan wetenschappelijk onderzoek, beleidsbeïnvloeding en informatie en preventie. Het geld om deze activiteiten op te zetten en te ondersteunen, komt van giften, acties en legaten.
Over het consortium tabak
Het consortium tabak is de partnerorganisatie van de Vlaamse overheid in kader van tabakspreventie en rookstopbeleid, en bestaat uit het Vlaams Instituut Gezond Leven (penhouder van het consortium tabak), Vlaamse vereniging voor respiratoire gezondheidszorg en tuberculosebestrijding, Kom op tegen Kanker en Stichting tegen Kanker.