Kom op tegen Kanker eist meer transparantie van ziekenhuizen en artsen over kosten bij borstreconstructies en vraagt een beperking van de supplementen
Via de Kankerlijn getuigden verschillende vrouwen achter te blijven met onduidelijke kosten die oplopen tot enkele duizenden euro
Brussel, 15 maart 2025 – In België ondergaan jaarlijks ongeveer 3000 vrouwen een borstreconstructie. Sinds enkele jaren kunnen patiënten via de verplichte ziekteverzekering rekenen op een terugbetaling wanneer ze een ingreep ondergaan na of ter preventie van borstkanker. Toch loopt het vaak mis. Niettegenstaande de terugbetaling ontving Kom op tegen Kanker het afgelopen jaar meldingen van patiënten die toch nog eigen kosten moeten betalen. Kom op tegen Kanker roept de ziekenhuizen en de artsen op om transparanter te zijn naar patiënten en hen meer duidelijkheid te verschaffen over de kosten die komen kijken bij een borstreconstructie.
Jaarlijks krijgen meer dan 10.000 vrouwen in België borstkanker. Zo’n 3000 onder hen ondergaat een borstreconstructies, waarvan de helft met eigen weefsel gebeurt en de andere helft door middel van een borstprothese. De terugbetaling van een borstreconstructie gebeurt via de toepassing van de overeenkomst voor de borstreconstructie met eigen weefsel of via nomenclatuurnummers. Klinkt eenvoudig, maar de praktijk blijkt toch complex.
Els Meerbergen, expert kankerzorg bij Kom op tegen Kanker: De terugbetaling bij een borstreconstructie is een complexe materie en niet altijd duidelijk. Mensen na kanker signaleren ons dat ze niet exact weten welke terugbetaling er is en waarom er toch nog extra kosten worden aangerekend.
Knelpunt 1: kosten om de borsten symmetrisch te maken
Ondanks het feit dat een aantal lipofillings gedekt zijn door de verplichte ziekteverzekering, blijkt uit patiëntengetuigenissen dat plastisch chirurgen toch nog vaak aparte kosten aanrekenen, zonder dat patiënten weten waarvoor ze precies betalen.
Zo laat iemand weten dat tijdens de ingreep van de reconstructie van haar borst met eigen weefsel, ze ook de andere borst wil laten behandelen om symmetrie te bekomen. Maar zij zou hiervoor 4700 euro moeten betalen die niet terugbetaald is door het ziekenfonds’. Een tweede persoon zegt ons dat ‘de definitieve reconstructie van de borst terugbetaald is door het ziekenfonds, maar de linker- en rechterborst zullen dan toch van elkaar verschillen. De ingreep om de linkerborst gelijk te maken, wordt niet terugbetaald. We spreken over 2000 euro.’ In een laatste voorbeeld zegt de patiënt dat ‘de arts 1000 euro aanrekent voor het symmetrisch maken van de ene borst aan de gereconstrueerde borst.
Knelpunt 2: extra ereloonsupplementen en kosten
Ondanks een aantal maatregelen om de ereloonsupplementen te beperken, melden patiënten ons toch nog dat zij geen andere keuze hadden dan ze te betalen. Vaak gaat het dan om patiënten die een borstreconstructie met prothese hadden. Zo kregen we een melding van een patiënte die ‘een opleg van 750 euro moet doen. Er moeten nog ingrepen volgen (tepelreconstructie), maar zij wil dat niet omdat de ereloonsupplementen te hoog zijn. Ze kan hier geen geconventioneerde arts voor vinden. Ze heeft intussen al voor meer dan 2000 euro aan facturen gekregen en ze heeft een beperkt inkomen. Haar grootste frustratie is dat ze te weinig informatie krijgt, zowel omtrent de ingreep zelf als de financiële gevolgen.
Daarnaast melden patiënten ook dat zorgverleners materialen gebruiken die niet terugbetaald zijn door het RIZIV zonder dat ze hierover op voorhand ingelicht zijn. Zo meldt een patiënte dat er 1700 euro wordt aangerekend voor een soort 'netje' om inkapseling van de prothese in de borst te vermijden.
Kom op tegen Kanker vraagt aandacht voor duidelijke informatie en terugbetaling van kosten
Kom op tegen Kanker vraagt dat patiënten vóór de toezegging van de operatie van de zorgverlener een duidelijke prijsraming krijgen en dat de niet-terugbetaalde supplementen beperkt worden. Het RIZIV voorziet al een honorarium voor het uitvoeren van de borstreconstructies. Ook zouden ziekenhuizen in hun brochures transparanter kunnen zijn over de kostprijs van de volledige borstreconstructie (van ingreep tot tepeltatoeage) in hun ziekenhuis. Verder is er ook een duidelijke nood aan begeleiding, zodat patiënten alle mogelijke opties kunnen overwegen en een bewuste keuze kunnen maken.
‘Patiënten die voor een borstreconstructie kiezen, hopen dat dit bijdraagt tot hun psychologisch herstel. Ze willen hiermee hun ziekteproces definitief kunnen afsluiten. Onduidelijkheden over terugbetaling of onvoorziene bijkomende kosten zorgen enkel maar voor een moeilijkere verwerking en bijkomende spanning’, aldus Els Meerbergen.
Indien blijkt dat bepaalde ingrepen, zoals een borstreconstructie met lipofilling, of bepaalde materialen, zoals een kunststofnetje, een duidelijke meerwaarde zijn voor patiënten (evidence based) ten opzichte van andere terugbetaalde ingrepen of materialen, dan zou het RIZIV een terugbetaling moeten onderzoeken. Dit onder de voorwaarden dat de terugbetaling gebeurt op basis van een redelijke prijs en de levenskwaliteit van de patiënt op lange termijn minstens gelijk is of verbetert. Wanneer er geen terugbetaling is, is het aan de arts om de patiënt op een neutrale manier tijdig te informeren wat de opties en eventuele kosten zijn. Zo kan de patiënt ook een geïnformeerde beslissing nemen.
Sven Haenen