Kom op tegen Kanker benadrukt belang van begeleiding op maat bij werkhervatting na kanker
Brussel, 22 februari 2024 – Wie na kanker opnieuw wil gaan werken, vindt het laatste jaar steeds moeilijker begeleiding op maat. Dat blijkt uit getuigenissen aan de Kankerlijn van Kom op tegen Kanker. Er wordt te weinig vertrokken vanuit de noden van de (ex-)patiënt. Zo is de begeleiding bijvoorbeeld niet langer toegankelijk voor zelfstandigen of mensen die van werkgever willen veranderen. Kom op tegen Kanker pleit er daarom voor om de begeleiding bij werkhervatting opnieuw toegankelijk te maken voor iedereen.
Elk jaar krijgen in België 26.000 mensen op beroepsactieve leeftijd kanker. De meerderheid kan weer aan het werk, maar dat is niet altijd evident door nevenwerkingen (zoals vermoeidheid of concentratieverlies) of functionele beperkingen als gevolg van een operatie (zoals problemen met tillen door lymfoedeem na borstkanker of incontinentie na prostaatkanker). Bovendien hebben veel mensen vragen over de regels: hoe kan ik deeltijds hervatten, wat als ik weer uitval, moet ik bij een sollicitatie vertellen dat ik kanker heb gehad … Daarom is het essentieel dat iedere patiënt toegang krijgt tot goede begeleiding op maat.
Tot vorig jaar bood Rentree, sinds 2020 door VDAB opgenomen in haar reguliere werking, een gratis antwoord op de noden van patiënten. Rentree werd in 2017 met financiering van Kom op tegen Kanker opgestart. Maar door veranderingen bij VDAB zijn er momenteel veel drempels waardoor mensen minder makkelijk of zelfs helemaal geen gebruik meer kunnen maken van deze begeleiding.
Wim Geluykens, onderzoeker-jurist bij Kom op tegen Kanker: ‘Weer gaan werken is voor veel patiënten met en na kanker erg belangrijk. Werken betekent inkomsten en sociale contacten, maar is niet evident wanneer je herstelt van kanker. Daarom is het belangrijk dat elke (ex-)patiënt begeleiding op maat kan krijgen. We pleiten er dan ook voor om de begeleiding opnieuw toegankelijk te maken voor iedereen.’
Drempels verhinderen toegang tot begeleiding zoals Rentree voor elke patiënt
Uit de meldingen aan de Kankerlijn van Kom op tegen Kanker blijkt dat sinds vorig jaar een aantal grote drempels zijn opgedoken.
De werkgever moet akkoord geven voor jobcoaching
Sinds juli 2023 is gespecialiseerde jobcoaching zoals Rentree enkel mogelijk als de werkgever zijn akkoord geeft. Als die weigert, kan de werknemer geen beroep doen op de begeleiding. Door deze nieuwe regel vallen mensen uit de boot die ander werk willen of die na kanker nood hebben aan ondersteuning zonder dat de werkgever daarvan op de hoogte is.
Leen (niet haar echte naam) wou bijv. niet terug naar haar oude werkgever en kwam daardoor niet in aanmerking voor de begeleiding van Rentree. Leen: ‘Weer gaan werken is erg belangrijk voor mensen die kanker gehad hebben. Maar waarom bestaat er dan geen hulpverlening voor mij? Ik voel me, als ex-kankerpatiënt die niet terug wilt naar haar huidige werkgever, ontzettend in de kou staan.’
Het betrekken van de werkgever is voor veel mensen ook een drempel omdat ze vrezen dat hun werkgever de jobcoaching als ‘teken van zwakte’ zou zien.
Van wie zich aanmeldt bij Rentree en uiteindelijk toch geen begeleiding begint, geeft meer dan de helft aan dat het komt door de verplichte handtekening van de werkgever.
Zelfstandigen kunnen helemaal niet meer bij Rentree terecht
Sinds 1 juli 2023 hebben ook zelfstandigen geen toegang meer tot gespecialiseerde jobcoaching. Dat is opmerkelijk, aangezien zij toch ook met heel specifieke vragen zitten over de impact van de ziekte op hun werk.
Werkzoekenden kunnen niet langer rechtstreeks bij Rentree terecht
Werkzoekenden kunnen zich sinds januari 2023 niet meer rechtstreeks bij Rentree aanmelden, enkel nog bij de algemene diensten van VDAB. Daar worden zij doorverwezen voor begeleiding, maar een doorverwijzing naar Rentree is hierbij niet gegarandeerd.
Manou kreeg op 28-jarige leeftijd lymfeklierkanker: ‘Omdat ik werkzoekende was, moest ik me eerst via VDAB registreren en een doorverwijzing naar Rentree vragen. Helaas werd die vraag geweigerd door VDAB en werd mij verteld dat het te vroeg was om opnieuw te gaan werken. Ik kreeg het gevoel dat ik een slachtoffer was dat niks meer kon, terwijl ik mijn behandeling goed doorgekomen was en vol energie zat om weer te gaan werken. Wat ik ook uitvoerig met mijn arts besproken had. Het enige wat ik wou, was advies krijgen van Rentree, maar ik ben uiteindelijk nooit met hen in contact kunnen komen’
Vertrek vanuit de noden van de patiënt
Kom op tegen Kanker betreurt dat door de recente wijzigingen de toegang tot de gepast begeleiding niet langer vertrekt vanuit de vragen of noden van de (ex-)patiënt. En dat terwijl weer gaan werken voor veel mensen met of na kanker net heel belangrijk is. Werken betekent inkomsten en sociale contacten. De organisatie vraagt daarom dat de gratis dienstverlening zoals Rentree die biedt, weer vlot toegankelijk wordt voor iedereen, ongeacht zijn statuut, en ook voor wie zijn werkgever er niet wil bij betrekken.
De Kankerlijn van Kom op tegen Kanker in 2023
De toegankelijkheid van goede begeleiding bij werkhervatting tijdens of na kanker was maar een van de vele thema's en problemen die aan bod kwamen bij de Kankerlijn. In 2023 registreerde de vraag- en meldingslijn van Kom op tegen Kanker 2673 contacten. De meeste contacten verlopen via e-mail, webformulier of chat: 57 %. 37 % van de contacten verloopt per telefoon of uitzonderlijk per brief. Van de oproepen waarvan het type kanker bekend is, gaat 30 % over borstkanker.
Noot voor de redactie (niet voor publicatie)
Voor meer informatie kun je contact opnemen met: