‘Hoe lang blijft de burger nog in het ongewisse over alcohol?’
Elke dag sterven in België gemiddeld meer dan tien mensen door alcoholgebruik. Dat zijn er tien keer meer dan in het verkeer. En toch is de officiële gezondheidsboodschap op alcoholproducten: ‘Alcoholmisbruik schaadt de gezondheid’. Een boodschap die niet alleen verouderd is, maar ook misleidend. Ze laat uitschijnen dat ‘matig gebruik’ geen probleem vormt. Terwijl de wetenschap duidelijk is: élk gebruik van alcohol brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Elke druppel telt.
Toch blijft het publiek grotendeels onwetend over deze risico’s. Dat is geen toeval. De industrie romantiseert alcoholgebruik door het te presenteren als onschuldig, gezellig en zelfs gezond. Morgen beslist de ministerraad over de aanpassing van de gezondheidsboodschap, vandaag probeert de industrie alsnog het effect van die beslissing zo veel mogelijk uit te hollen. Zo willen ze dat de boodschap zo onopvallend mogelijk verschijnt. Daarnaast wil ze deze gezondheidsboodschap weren op de belangrijkste vorm van reclame, namelijk bij de loutere vermelding van logo en merknaam op bijvoorbeeld voorbijrijdende vrachtwagens van biermerken of sponsoring tijdens sportwedstrijden. Kortom, het gezondheidseffect van deze maatregel zou dan geheel worden uitgehold!
Kom op tegen Kanker vraagt niet om een algemeen alcoholverbod. We vragen in de eerste plaats eerlijkheid. En correcte informatie. Want net als bij tabak hebben mensen het recht om te weten waarvoor ze kiezen. Alleen dan kan de burger bewust omgaan met zijn gezondheid.
De wetenschap is duidelijk, de boodschap niet
Alcohol is gelinkt aan minstens zeven types kanker. Jaarlijks sterven meer dan 4.000 mensen in België door alcoholgebruik. In ons land is 11,5% van de dikkedarmkankers en 7% van de borstkankers terug te voeren op alcoholconsumptie. Toch is dat nauwelijks bekend. Uit de Preventiebarometer blijkt dat 45% van de Vlamingen de link tussen alcohol en kanker niet kent.
Het is dan ook problematisch dat de officiële slogan ‘Alcoholmisbruik schaadt de gezondheid’ zo’n vertekend beeld geeft. Ze suggereert dat je pas risico loopt als je te veel of te vaak drinkt, terwijl onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie en het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek aantoont dat alcohol consumeren vanaf de eerste druppel schadelijk is. Er bestaat simpelweg geen ‘veilig’ niveau van alcoholgebruik. De huidige communicatie creëert een vals gevoel van veiligheid, en dat is gevaarlijk.
Er is draagvlak voor verandering
Uit een recente bevraging van onderzoeksbureau Indiville blijkt dat 72% van de ondervraagden vindt dat er meer informatie moet komen over de risico’s van zelfs licht tot matig alcoholgebruik. De boodschap van onze bevolking is helder. Mensen willen eerlijke informatie, geen eufemismen. Wat ontbreekt is politieke daadkracht van onze beleidsmakers. Maar morgen kan daar verandering in komen.
Ministerraad: toon collectief leiderschap
De laatste ministerraad voor het zomerreces is hét moment om knopen door te hakken. Het topic staat op de agenda. We roepen de ministers op om hun verantwoordelijkheid te nemen en te ageren in functie van de bevolking. Want zolang de overheid blijft communiceren in termen die de risico’s minimaliseren, is er sprake van misleiding. Ongewild, maar reëel. En dat speelt vooral in de kaart van de alcoholindustrie. Een sector die al langer werkt aan het actief ondergraven van eerlijke gezondheidscommunicatie. Tijd om daar als overheid boven te gaan staan. Niet door te verbieden, maar door te informeren. Correct, duidelijk en transparant.
Eerlijke slogan, eerlijke keuzes
Kom op tegen Kanker pleit voor een heldere, wetenschappelijk onderbouwde slogan: ‘Alcohol schaadt de gezondheid’. Op alle reclame-uitingen én voldoende zichtbaar. Geen verdraaiingen meer.
Daarnaast moet op alcoholverpakkingen en in reclameconcreet worden vermeld welke gezondheidsrisico’s alcoholgebruik met zich meebrengt: een verhoogd risico op borst- en dikkedarmkanker, geheugenproblemen, slaapstoornissen, gewichtstoename, depressie en zelfs dementie.
Duidelijkheid kan levens redden. Net als bij tabaksproducten is er niets mis met een waarschuwing die zichtbaar en begrijpelijk is. Zo help je mensen een keuze te maken die past bij hun gezondheid en levensstijl.
Tijd voor transparantie
Alcohol maakt deel uit van onze cultuur. Maar dat mag geen excuus zijn om over de schade te zwijgen. Elk jaar worden duizenden mensen ziek of sterven ze aan aandoeningen die gelinkt zijn aan alcohol, vaak zonder dat ze ooit hebben beseft hoe groot het risico was. Die onwetendheid is geen persoonlijk falen, maar een gevolg van jarenlang minimaliserende communicatie gevoed door commerciële belangen.
We roepen de federale regering op om dit recht te zetten.
In een tijd waarin desinformatie welig tiert, mag de overheid zich niet verstoppen achter vage slogans. Dan verwachten wij, en vele burgers met ons, niets minder dan radicale eerlijkheid. Ook op een bieretiket.
Noot voor de redactie (niet voor publicatie)
Voor meer informatie kun je contact opnemen met:
Sven Haenen