10 jaar rookvrije horeca: Kom op tegen kanker maakt balans op
‘Grote gezondheidswinst geboekt, maar ambitieus antitabaksplan blijft nodig’
Brussel, 30 juni 2021 – Kom op tegen Kanker maakt de balans op van 10 jaar rookvrije horeca. De wet zorgde ervoor dat bezoekers en horecawerknemers niet meer in de rook hoeven te zitten of te werken én leidde ertoe dat meer mensen ook op andere plaatsen niet meer binnen roken. Daardoor werd de voorbije jaren een grote gezondheidswinst geboekt. Kom op tegen Kanker vraagt de regering nu snel werk te maken van een ambitieus antitabaksplan, om zo te evolueren naar een rookvrije, gezondere samenleving.
Exact 10 jaar geleden, na een procedure van Kom op tegen Kanker, schrapte het Grondwettelijk Hof de uitzonderingen in de rookwetgeving voor cafés, casino’s en discotheken: de horeca werd zo volledig rookvrij. Dat leverde heel wat gezondheidswinst op, in de eerste plaats voor de horecawerknemers zelf. Uit studies blijkt dat na de invoering van een rookvrije horeca zowel bij rokende als niet-rokende horecamedewerkers luchtwegklachten (hoesten, kortademigheid, piepende ademhaling) en irritaties aan de ogen, mond en neus afnamen.
Grote gezondheidswinst
Het rookvrij maken van de horeca leverde ook algemeen een grote gezondheidswinst op. Een recente overzichtsstudie laat zien dat het rookvrij maken van de werkplek met inbegrip van de horeca samenging met sterke afnames in het aantal ziekenhuisopnames voor chronisch obstructief longlijden (COPD), astma, longinfecties en acute opnames voor hart- en vaatziekten.
Wie meerookt loopt een hoger risico op hart- en vaatziekten (25 % tot 30 % voor wie constant meerookt) en beroertes. In Vlaanderen zelf bleek uit onderzoek van de Universiteit Hasselt, in opdracht van Kom op tegen Kanker, dat het invoeren van de verschillende stappen in de rookwetgeving in België (werkplek in 2006, restaurants in 2007, brasserieën en tavernes in 2010 en ten slotte de hele horeca in 2011) een groot effect had op het aantal overlijdens door hartaanvallen. In totaal zijn er sinds 2006 in Vlaanderen alleen al jaarlijks minstens 500 dodelijke hartinfarcten vermeden. Recent nog toonde een buitenlandse studie aan dat niet-rokers met recente blootstelling aan meeroken een 35 % verhoogd risico hadden op het ontwikkelen van hartfalen in vergelijking met wie niet meerookt.
Meeroken verhoogt ook het risico op kanker. Wie dagelijks meerookt loopt een hoger risico op longkanker (20 % tot 30 %). Een recente overzichtsstudie toont aan dat wie meer dan tien tot vijftien jaar meerookt, een verhoogd risico heeft op orale kanker (lip-, mondholte en orofarynx).
Bij kinderen leidt meeroken tot een hoger risico op middenoorontsteking, respiratoire symptomen en verminderde longfunctie, infecties aan de lagere luchtwegen (astma) en wiegendood. Bij zwangere vrouwen kan meeroken vroeggeboortes veroorzaken.
Bijkomende positieve effecten
Het rookverbod in de horeca had ook heel wat bijkomende positieve effecten. Uit een enquête die Kom op tegen Kanker in 2014 liet uitvoeren bij rokende ouders, bleek dat ouders, als gevolg van het rookverbod in 2011, minder in huis gingen roken en minder of zelfs helemaal niet meer in het bijzijn van hun kinderen.
Rookvrije omgevingen zorgen er ook voor dat jongeren en jongvolwassenen minder beginnen roken. Vroeger was een café de ‘ideale’ plek om te ‘leren’ roken. Een rookvrije horeca moedigt rokers ook aan om te minderen of te stoppen met roken en ze verhindert het risico op herval omdat rokers op minder plaatsen in verleiding worden gebracht. Wettelijke rookvrije omgevingen zorgen ervoor dat niet roken steeds meer de norm wordt en dat er ook op andere plaatsen niet meer of minder wordt gerookt. Recent nog gaf de Pro League het goede voorbeeld met de aankondiging dat vanaf seizoen 2021-2022 alle voetbalstadions in 1A en 1B rookvrij worden.
Ambitieus antitabaksplan nodig
Marc Michils, algemeen directeur Kom op tegen Kanker: ‘De rookvrije horeca leverde al heel wat gezondheidsvoordelen op, maar we zouden graag nog verder gaan. Daarvoor rekenen we op een ambitieus antitabaksplan van de regering. We geloven dat we met een samenhangend pakket van maatregelen kunnen evolueren naar een rookvrije en gezondere samenleving.’
Belangrijke elementen in het antitabaksplan zijn:
- een rookvrije generatie op basis van ambitieuze, concrete en meetbare doelstellingen
- een beleid gericht op kwetsbare groepen, zoals rokers met een laag inkomen of een laag opleidingsniveau
- een samenhangend pakket van concrete, elkaar versterkende maatregelen: een forse verhoging van de accijnzen op tabaksproducten, een beperking van de verkooppunten, een uitstalverbod (behalve voor speciaalzaken), investeringen in rookstop en grootschalige rookstopcampagnes, en de garantie dat de tabaksindustrie geen invloed meer kan uitoefenen op het antitabaksbeleid.
De huidige regering beloofde een ambitieus antitabaksplan. Kom op tegen Kanker kijkt er naar uit om daar samen werk van te maken.
Noot voor de redactie (niet voor publicatie)
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: